BATILI ANLAMDA TÜRK TİYATROSU
Türk halkı Batı modelinde tiyatroyla azınlıkların sunduğu
tiyatro gösterileri yoluyla bir ölçüde tanışıyordu.
Osmanlı sarayı ise yabancı toplulukların gösterilerine
büyük önem vermiştir, Batı tiyatrosunu Türk halkından daha
önce benimsemiştir.
Batı tiyatrosunun Türk kültürüne tam anlamıyla aktarılması
Tanzimat'ta oluşmuştur. Batı tiyatrosunun, 1839 Tanzimat
Fermanı'nın öngördüğü ilkeler doğrultusunda Batıya yönelen
Osmanlı toplumuna girişi, geleneksel Türk tiyatrosuna bir
yandan bir çok olumlu katkıda bulunurken, bir yandan da
onun çağdaş doğrultuda gelişmesini engellemiştir. Batı
modeli tiyatronun benimsenmesiyle Türk tiyatrosuna yeni
bir yöneliş içine girmiştir. Her şeyden önce tiyatro da
yazılı metne geçilmiş, yabancı yazarlardan yapılan çeviri
ve uyarlamalar yanında Türk yazarları da oyun yazmaya
başlamışlar, böylece Batıya oranla çok geç de olsa bir
dram geleneği başlamıştır. Batı modelinde tiyatronun
Türkiye'ye gelmesi sonucunda çerçeve sahneli yeni tiyatro
yapıları kurulmuş, topluluklar bu tiyatrolarda düzenli
olarak oyun sergilemeye başlamışlardır. Böylece tiyatroyu
kurumsallaştırma yönünde önemli bir adım atılmıştır. Batı
tiyatrosu modelini benimseyen Türk tiyatrosunun gelişimi
çok genel bir yaklaşımla iki aşamada incelenebilir.
Tanzimat Fermanı'nın ilanıyla, Türkiye Cumhuriyeti'nin
kurulması arasında (1839- 1923) yer alan hazırlık aşaması
ve Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze uzanan gelişme
aşaması.